قاسم محمدی خبرنگار روزنامه خبر جنوب نوشت: در علم نوین، آسیب شناسی کلید گره گشای اولیه است و برای یافتن مشکلات فوتبال فارس ابتدا باید زمان شروع درد را یافت.

آغاز سراشیبی رو به ناکامی فوتبال فارس از روزهایی بود که مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه و برنامه های پنج ساله توسعه ، ورزش حرفه ای را از دریافت بودجه دولتی محروم کرد.

محرومیت یکباره و بدون آماده سازی بستر قبلی که منجر به نابودی تیم های ریشه دار بسیاری در کشور شد. آنگونه بود که گویا پدری فرزندش را از پول تو جیبی محروم نماید و پسر هم هیچ راهکاری برای درآمدزایی نداشته باشد.

ماحصل این قطع پرداخت ها یا نابودی فرزند است یا بزه کاری او. اجرای بی تدبیر اصل 44 در فوتبال هم مزید بر علت شد که در مقال مجال پرداختن به آن نیست.

امروزه حرف از بحران فوتبال فارس است و تئوری رد اتاق فکر و جایگزینی ستاد بحران مطرح شده است. چه فرقی دارد با کدام کلمات سرطان را توصیف و تشریح و تحلیل کنیم؟ نامش سرطان باشد یا تومور بدخیم یا چنگار چه تفاوتی در درمان دارد.

ستاد بحران یا اتاق فکر در کجا باید شکل بگیرد؟ اصول حرفه ای فوتبال که باشگاهها را موتور مولد و محرک فوتبال می داند در نخسین کلام به تعریف باشگاه می پردازد.ما وقتی باشگاه نداریم بقیه استدلال ها و تحلیل ها آب در هاون در کوبیدن است.آیا باشگاهها خود را تابع تفکرات اتاق فکر یا ستاد بحران یا مرکز برنامه ریزی می دانند؟ آیا نظرات قابل تحمیل هستند؟قطعا نه. باشگاه کار خودش را می کند، مربی خودش را می آورد بازیکن خودش را جذب می کند و با تفکرات مدیران خودش اداره می شود. ستاد بحران همان خرد جمعی سالیان قبل فوتبال ماست.

نتیجه اش را که به یاد دارید؟ فوتبال نه فقط در فارس که در ایران با بحران مواجه است.

بحران کشنده ای که راهکار برون رفت از آن در قانونگذاری در صدر است تا به ذیل برسد. تشکیل ستاد بحران یا اتاق فکر تزریق مسکن به ساقه است بی آنکه ریشه را عیب یابی کرده باشیم.

طرح نظام جامع باشگاهداری سالهاست در مجلس خاک می خورد. طرح البته ناپخته و چکش نخورده ای که با همین اوصاف هم می توانست کمک قابل توجهی به باشگاهداری معیوب و کرم خورده فوتبال ایران نماید.

ساده ترین پیامد آن طرح، تعریف ساختار ورزش بود و معرفی متولیان آن بود. امروزه ورزش همگانی صاحب مشخصی ندارد. وزارت بهداشت متولی آن است یا شهرداری ها؟ طبق کدام قانون و تعریف؟ ورزش قهرمانی چه؟ ورزش حرفه ای؟ زنجیره میان آموزش و پرورش و ورزش پایه را با کدام ساختار ورزش می توان گره زد؟ حرفه ای، همگانی یا قهرمانی؟ باشگاه های حرفه ای دنیا فوتبال را به عنوان یک صنعت برای خود تعریف کرده و این صنعت با نظام ساختاری اقتصادی شکل گرفته و سرریز آن به حوزه ورزش می رسد.

همین است که حتی در کشوری مانند عربستان که با معیارهای حرفه ای اروپا فاصله دارد هم شاهد هستیم به محض افزایش دیون برخی باشگاهها، آنها را به صورت خود خواسته از حضور در لیگ قهرمانان آسیا حذف می کنند تا نظام اقتصادی شان به هم نخورد. برخلاف فوتبال ما که با سند سازی و تراز مثبت و کتمان بدهی ها ، انباشت دیون را روز به روز بیشتر و بیشتر می کنند.

اولین کار یک بنگاه اقتصادی بودجه نویسی است و تطبیق درآمد و هزینه و معرفی کردن منابع هزینه. در این فوتبال پر ایراد فارس می توان بودجه نوشت؟ از کدام محل ؟ فوتبال ما دچار بحران است چون تکلیف ساختار باشگاهداری آن مشخص نیست.

برخی باشگاههای صنعتی و دولتی با بودجه های مصوب چند ده میلیاردی قرار است وارد کارزار با معدود باشگاههای خصوصی شوند.همین اواخر سرمربی دو باشگاه از حضور در باشگاه هایشان انصراف داده اند.

در فوتبالی که همه تلاش دارند روی نیمکت لیگ برتری بنشینند جواد نکونام و یحیی گل محمدی قید نساجی و احتمالا پدیده را زده اند. دو باشگاه که از قضای روز گار هر دو خصوصی هستند و به خاطر مشکلات مالی سرمربی شان را در آستانه جدایی می بینند.چرا؟ چون همین مربیان می دانند در قیاس با دولتی ها و صنعتی ها به بن بست می رسند و همین می شود که نکونام کاندیدای حضور در پیکان می شود.به یغما بردن داشته ندارها به دست ثروتمندان و پولدارها. دو تیم فانوس به دست را ببینید.

سپیدرود و استقلال خوزستان. استقلال خوزستانی که روی سرمایه های مستعد بومی زوم کرد اما بی پولی شش امتیازش را به فنا داد و فیفا به سبب بدهی ها گریبانش را گرفت. استقلالی که همین سه فصل قبل قهرمان ایران بود.

بالاتر از همه رقبا و به مرحله دوم لیگ قهرمانان هم رسید. درد فوتبال حرفه ای ما بی پولی است. پول که نباشد هر طرح و برنامه ای به بن بست می رسد. راهکارهای حرفه ای درآمدزایی که مسدود است . نه حق پخش داریم نه کپی رایت.پس باید بودجه دولتی داشت و یا حمایت هواداران مانند طرح های پیامکی. بودجه ای پر نوسان و متغیر که به دست به گوشی بودن هوادار بستگی دارد.اینها را هر کس فقط یک فصل کار مدیریتی در این فوتبال کرده باشد متوجه می شود. شاید سازندگی را یک راهکار برای غلبه بر همه این مصائب بدانید. قبول. مقررات فیفا و به تبع آن قوانین نقل و انتقالات ایران تصریح می دارند که با بازیکن زیر هیجده سال فقط باید قرارداد حداکثر سه ساله بست و نه بیشتر. بازیکنی که اول بازدهی اوست را با همین قانون تقدیم تیم های پولدارتر می کنند.

اینجا هم پول نداشته باشید بی مایه فطیر است. موضوع قراردادهای آماتور و حرفه ای هم معضل دیگری است.

امروزه قراردادهای زیر 20 میلیون تومان آماتور محسوب می شوند.

قرارداد آماتور را حتی اگر ده ساله هم ببندید- البته مجوز عقد قرارداد بیش از 5 سال در قوانین وجود ندارد- هر زمانی بازیکن می تواند آن را فسخ کند و به تیم دیگری برود بی آنکه غرامتی بپردازد یا محرومیتی یقه او را بگیرد. شاید این ایده به ذهن تان برسد که قرارداد را بالای 20 میلیون تومان با بازیکن های رده پایه و دیگران ببندیم تا از حالت آماتور خارج شوند و نتوانند به آسانی فسخ قرارداد کنند.

فیفا قانون دیگری دارد به نام دیون معوقه.

اگر پرداخت بازیکنی دو ماه به تعویق بیافتد با یک اخطار ده روزه می تواند قراردادش را فسخ کند و باشگاه هم حداقل با یک پنجره محرومیت از نقل و انتقالات مواجه می شود

.پس اگر قرارداد با مبلغ حرفه ای ببندیم و نتوانیم آن را بپردازیم علاوه بر محکومیت به پرداخت و فسخ قرارداد یکطرفه از ناحیه بازیکن، از نقل و انتقالات هم محروم می شوید. پول که نداشته باشید می کارید تا دیگران بخورند و خودت تماشاگر تاراج سرمایه هایت می شوی. ختم کلام اینکه ماجرا خیلی ساده است. ساده تر از آن که بخواهیم برایش ساعت ها وقت صرف کنیم.

تا فوتبال به درآمدزایی نرسد یا بودجه مصوب و مشخصی نداشته باشد بحران و سیل و زلزله در آن وجود خواهد داشت و اتاق فکر هم نیاز ندارد. اتاق فکر اقتصادی لازم است تا راهی برای این ستون فرو ریخته فوتبال نماید. پول که نباشد پرداختن به سایر مسائل شوخی است .سرنوشت همه تیم های نابود شده چند سال اخیر را ببینید. سیاه جامگان چرا نابود شد؟ راه آهن؟ نفت تهران؟ استقلال اهواز؟ راه دورتری نمی رویم و به سالهای دورتر سرک نمی کشیم. این تیم ها تا همین دو سه سال قبل لیگ برتری بودند. دلیل نابودی آنها چیزی جز بی پولی بود؟ بی پول که باشی یا باید بازیکنان ارزان قیمت جذب کنی که نتیجه اش معلوم است یا باید پا به پای دولتی ها قرارداد ببندی که با دیون معوقه و بدهی ها راهی جز نابودی نداری. البته که آموزش مهم است ، استعدادیابی لازم است ولی نخ این تسبیح مسائل مالی است و بس.

مسائل مالی باشگاهها را هم نه هیات فوتبال می تواند درمان کند نه اداره کل ورزش و جوانان.

در فوتبالی که یک پرواز رفت و برگشت و اقامت در هتل بالغ بر پنجاه میلیون تومان هزینه دارد بحران را باید در جای اصلی دید. به هر شاخه دیگری که توجه کنیم بی ثمر است. فوتبال حرفه ای پول می خواهد.